Een opmerking, die ik regelmatig hoor. En op het moment dat je het zegt, dan klopt de uitspraak in principe ook. Je ziet gedrag op een manier die aansluit bij jouw overtuigingen. Dat maakt het overzichtelijk; wat je niet kunt veranderen, moeten anderen en jijzelf maar accepteren.

Het enige 'nadeel' hiervan is, dat je het patroon waar je in zit, verder verstevigt. Het meerendeel van ons handelen gaat op de automatische piloot; je reageert zoals je altijd hebt gedaan. En het resultaat zal daarom ook vaak hetzelfde zijn; je krijgt wat je altijd hebt gekregen.

Het goede nieuws is dat je nooit te oud bent om te leren. Inmiddels is dit in de neurowetenschappen ook wetenschappelijk aangetoond. In het kort komt het er op neer, dat ervaringen worden opgeslagen in je hersenen. Als ervaringen zich vaker voordoen, ontstaat een 'paadje' , een patroon. Je bent in staat om nieuwe paadjes aan te leggen. Dat vraagt eerst om bewustwording van ingesleten patronen en vervolgens voor het bewust kiezen voor een andere reactie dan je eerder steeds gedaan hebt. Naarmate je dit nieuwe gedrag vaker toepast, raakt het nieuwe paadje verder ingesleten en wordt het op een gegeven moment een gewoonte.

In de Pixar-film 'Inside out' wordt op een eenvoudige en humoristische manier aandacht besteed aan de werking van de hersenen en hoe mensen worden gevormd door emoties en herinneringen. In deze film kruip je letterlijk in het hoofd van een meisje, Riley. De hersenen zijn daar geen grijze massa, maar een kleurrijk geheel met een controlekamer als centrum. Herinneringen zijn glazen ballen die worden gemaakt doordat de hoofdpersonages Vreugde, Verdriet, Angst, Walging en Woede een groot paneel bedienen. Maakt de elfjarige Riley iets leuks mee, dan springt Vreugde achter de knoppen. Maar ook de anderen willen de boel bedienen. Als Riley gaat slapen worden alle ballen naar het eindeloze doolhof van het langetermijngeheugen gestuurd.